Tuin van Versailles, Frankrijk

De levende hagen het zijn groepen bomen en struiken van verschillende soorten, spontaan of opzettelijk geplant, die een rol kunnen spelen als compartimentering, door het materialiseren van de grenzen van agrarische eigendommen, het begrenzen van sommige elementen van het rurale landschap zoals waterleidingen en paden, of als structurerend en decoratief element in tuinen en parken, en vormen systemen van enorme rijkdomvanuit ecologisch, functioneel en esthetisch oogpunt.

Ze kunnen worden onderverdeeld in vier types:

• Gordijnen wanneer de haag boomsoorten bevat die tussen de acht en negen meter hoog kunnen worden, bij voorkeur in combinatie met een struiklaag;
• Kleine windschermen waar de geknipte of ongetrimde hagen kleine windschermen kunnen vormen als hun verticale groei een hoogte bereikt tussen twee en zes meter;
• Gratis heggen Bestaat voornamelijk uit kleine tot middelgrote struiken en bomen, ver genoeg uit elkaar geplant zodat ze vrij kunnen groeien maar toch een compacte massa vormen;
• Heggen gesnoeid of gesnoeid bestaan uitsluitend uit bladverliezende en/of groenblijvende struiken en een paar kruidachtige planten, en worden aan alle drie de zijden regelmatig gesnoeid.

De houtachtige planten nemen het centrale deel van de haag in beslag en vormen een beperkende factor voor de doorgang van licht.

De kruidachtige soorten en kleine struiken bevinden zich in grotere mate aan de randen van de haag.

Boomhaag van Betula celtiberica, Montesinho

Functies

Hagen vervullen als structurele elementen van het landschap en de tuin tal van functies.

We wijzen er onder andere op dat afdekkingen:

• Ze vormen een windbreker die de windsnelheid met 30 tot 50% kan verminderen. Als ze een semi-permeabele structuur hebben, kan deze vermindering een effect hebben dat 15 tot 20 keer de hoogte van de haag bedraagt. Als het een compacte haag is, kan hij aan de achterkant turbulentie produceren, wat de negatieve effecten versterkt. Hij beschermt planten, grond en water;
• Ze verbeteren de microklimatologische omstandigheden, als gevolg van het windschermeffect, door de evapotranspiratie te verminderen en de temperatuur met 1 tot 3ºC te verhogen;
• Ze minimaliseren bodemerosie door de infiltratie van regenwater te bevorderen;
• Ze bevorderen de biologische diversiteit en dragen bij aan een grotere floristische en faunale diversiteit op het gebied van voeding, voortplanting en beschutting;
• Ze produceren hout en brandhout;
• Ze hebben esthetische waarde;
• Door hun schoonheid voegen ze economische waarde toe aan het toerisme;
• Ze vormen de grens van recreatiegebieden en houden stof vast;
• Ze zorgen ervoor dat het uitzicht wordt verduisterd, bieden een visueel kader en verminderen het lawaai (vooral in parken en tuinen).

Compartimentering met betula celtibérica (berk) in Covão da Ponte, Serra da Estrela

Volgens het boek "A Árvore" vinden we in het Portugese plattelandslandschap het volgende terug in het geval van compartimenteringshagen:

Zie ook: Planten A tot Z: Cercis siliquastrum (ÁrvoredeJudas)

• Hagen in de bergen. Ze worden gekenmerkt door: een grote transparantie, onmisbaar om de luchtafvoer te garanderen, waardoor de lucht vrij kan stromen (witte vorst); de onregelmatigheid van de kruin van de haag, waardoor de ruwheid buitengewoon toeneemt en dus ook de doeltreffendheid van de windbescherming; ze bestaan uit soorten uit de bosrand.
• Olijfboomhagen ( Olea europaea var. europaea ): Dit is een haag met een enkele of dubbele rij, die zich aan de rand van eigendommen of langs paden bevindt.
• Laurierhagen ( Laurus nobilis ): Dit zijn heggen die op terrassen zijn geplant om velden af te bakenen, min of meer gevormd en alleen bestaand uit laurierbomen. Ze zijn te vinden in Sintra (azóia) en in de regio Pombal.
• Rieten heggen ( Arundo donax ): deze heggen bestaan uit Arundo donax in drie soorten. De brede haag (+5m) - het riet wordt elk jaar in januari-februari afgesneden, waardoor de bodem één of twee maanden onbeschermd blijft, in een periode van het jaar waarin er vaak een wateroverschot is en een snelle opwarming van de bodem gewenst is (februari-maart). De smalle haag (1m) - waar nooit helemaal wordt afgesneden - en waar het riet wordt opgespannen opDit zijn permanente hagen, vrij doorlatend en redelijk elastisch, vaak gebruikt in moestuinen in de Saloia regio; De dode haag, gebruikt als een beschermende haag voor de grond, maar bewerkelijk. Ze worden voornamelijk gebruikt om de wijngaarden van Colares te beschermen.
• Wijnstokhagen : de velden zijn omzoomd met bomen (kersenbomen, eiken, populieren) waar de wijnstokken overheen klimmen om zo een maximale bruikbaarheid/beschutting te bereiken, met wijnproductie en intense transpiratie in de zomer. Heel gebruikelijk in de Braga regio.
• Uiterwaardenhagen: In de Lezíria do Tejo worden ze begrensd door greppels en bestaan ze uit wilgen, essen, populieren en marginale vegetatie. Ze beschermen de Lezíria tegen de wind en vormen een goede verdediging van het platteland tegen overstromingsschade. In het gebied Mondego is er naast de hoofdcompartimentering nog een compartimentering, bestaande uit wilgen (S alix viminalis ), met een grote beschermende werking in de zomer, die weinig ruimte inneemt en een waardevol product oplevert, de teen.

Heg met roodachtige en bladverliezende bladeren van Berberis thumbergii Var. atropurpurea, Calouste Gulbenkian Foundation Tuin

Samenstelling en structuur van afdekkingen

De samenstelling is direct gerelateerd aan de plantensoorten die het schuilplaatsgordijn vormen.

Dit wordt bepaald door de grootte (boomvormig of struikvormig), het type vertakking en vorm van de kroon en het gebladerte (groenblijvend of bladverliezend, overvloedig of schaars).

Voor dezelfde samenstelling kan de structuur variëren met de positie van de planten, de lay-out en het plantinterval.

De keuze van de botanische soort, de afstand of de gebruikte plantafstand zijn bepalende factoren voor het succes van een haag.

Je moet rekening houden met de grootte die de plant zal bereiken en of het een gesnoeide haag wordt of niet, omdat dit een bepalende factor zal zijn bij het bepalen van de plantafstand.

Compartimentering met levende en dode riethagen (Arundo donax), Lourinhã

Bij sierhagen hangen de plantafstanden af van de soort. Ze mogen nooit korter zijn dan 40-50 cm, de meest gebruikelijke 60-80 cm en in het geval van grote planten 100-120 cm.

Om een haag te "sluiten", moet men het regelmatig knippen van nieuwe takken bevorderen, waardoor de productie van scheuten wordt gestimuleerd. Op deze manier is het mogelijk om een compacte haag te creëren.

Als er ruimte is en je een compacte haag wilt, kun je ervoor kiezen om een dubbele rij te planten zonder tussenruimte (kraaienpootjes), waardoor je een bredere haag krijgt met een duidelijke aanwezigheid.

Bloemenhaag met sint-jakobsschelpen

Je kunt kiezen voor bloeiende hagen (bijv. Escalonia sp , Hibiscus rosasinensis ); blad met roodachtige tinten (bijv. Berberis thumbergii var. atropurpurea of grijstinten (bijv. Teucrium fruticans ); bladverliezend (bijv. Punica granatum , Spiraea cantoniensis , Berberis thumbergii var. atropurpurea ); groenblijvend (bijv. Buxus sempervirens , Ligustrum japonicum , Myrtus communis , Rhamnus alaternus , Phyllirea latifolia ).

Foto's: Ana Luísa Soares en Nuno Lecoq

Zie ook: Meliloto en het gezoem van bijen

Met Nuno Lecoq