Δεν είναι τα μεγάλα και επιδεικτικά λουλούδια όπως οι διακοσμητικές ορχιδέες που συνήθως παρουσιάζω εδώ στα άρθρα μου, αλλά είναι παρ' όλα αυτά ενδιαφέροντα δείγματα της μεγάλης οικογένειας των Orchidaceae Τα λουλούδια, όταν παρατηρούνται λεπτομερώς, αποκαλύπτουν εξαιρετικά χαρακτηριστικά, υπέροχα σχήματα και μεγάλη ομορφιά.

Η Πορτογαλία έχει περίπου 70 είδη ορχιδέας που κατοικούν στην ύπαιθρό μας. Είναι κατανεμημένα σε διάφορες βιότοποι Για κάποιον που δεν τις γνωρίζει, μπορεί να είναι δύσκολο να τις βρει, αλλά την άνοιξη πολλοί σύλλογοι διοργανώνουν περιπάτους στη φύση για την παρατήρηση των ορχιδέων.

Οι πορτογαλικές ορχιδέες είναι χερσαίες, αναπτύσσονται στο έδαφος, κυρίως σε ανοιχτούς αγρούς ή σε αραιά δασωμένες περιοχές. Οι ορεινές περιοχές είναι ίσως οι πιο πυκνοκατοικημένες. Τα φυτά έχουν ένα κεντρικό στέλεχος, φύλλα και αναπτύσσουν πολύφυλλα στελέχη, που συχνά σχηματίζουν μια αιχμή.

Είναι βολβώδη φυτά και συνήθως έχουν δύο βολβούς, έναν παλαιότερο, ο οποίος θα δώσει το φυτό και έναν άλλο σε σχηματισμό που θα αποθηκεύσει τα θρεπτικά συστατικά για το φυτό που θα γεννηθεί το επόμενο έτος. Στο τέλος του καλοκαιριού, αφού μαραθούν τα λουλούδια, όλο το φυτό ξεραίνεται και ο νέος υπόγειος βολβός αδρανοποιείται για μερικούς μήνες και θα ξυπνήσει μόνο την άνοιξη του επόμενου έτους.

Λουλούδια-κοριούς

Πολλές από τις ορχιδέες μας μοιάζουν με έντομα και τα κοινά ονόματα για ορισμένες από αυτές είναι ακόμη και fuschus fly ( Ophrys fusca ), ζιζάνια ( Ophrys bombyliflora ), μελισσόχορτο ή μέλισσα ( Ophrys speculum ), αχιλλέα ( Ophrys lutea ) και το ζιζάνιο πεταλούδα ( Anacamptis papilionacea Και αυτή η μίμηση ενός εντόμου από το λουλούδι δεν είναι μια απλή σύμπτωση.

Η ορχιδέα χρησιμοποιεί τα άνθη της για να προσελκύσει έντομα που θα επικονιάσουν τα άνθη της και καθώς οι ορχιδέες δεν έχουν νέκταρ, η μεταμφίεση και το άρωμα των λουλουδιών αποτελεί πόλο έλξης για ορισμένα έντομα τα οποία προσπαθούν να ζευγαρώσουν με τα "έντομα-άνθη" και στην πορεία να επικονιάσουν τα άνθη. Το φαινόμενο αυτό μελετήθηκε από τον Κάρολο Δαρβίνο, ο οποίος το 1885 δημοσίευσε ένα έργο για την επικονίαση των ορχιδέων.

Οι πρώτες ορχιδέες που εμφανίζονται, ακόμα το χειμώνα, είναι οι Himantoglossum robertianum Είναι επίσης οι μεγαλύτερες ορχιδέες που έχουμε στην Πορτογαλία, με ύψος που φτάνει τα 70 εκατοστά. Τα άνθη είναι τοποθετημένα σε ακίδες και τα ροζ χρώματά τους είναι ορατά από μακριά.

Το Ophrys Είναι τα αγαπημένα μου και μπορούμε να βρούμε αρκετά είδη εξαπλωμένα σχεδόν σε ολόκληρη την ηπειρωτική επικράτεια. Τους αρέσουν τα ασβεστούχα εδάφη με χαμηλή βλάστηση και τα άνθη δεν ξεπερνούν τα δύο εκατοστά σε μήκος. Επίσης πολύ περίεργα, τα Serapia τραβούν την προσοχή με το σχήμα και το κοκκινωπό χρώμα του χείλους, το οποίο μοιάζει σαν το λουλούδι να έχει τη γλώσσα του κρεμασμένη έξω.

Ένα από τα είδη ονομάζεται Serapia lingua Και, μιλώντας για διαφορετικά σχήματα, δεν μπορώ να μην επισημάνω το λουλούδι της αρθρωτής μακάκας ( Orchis italica ) και η ορχιδέα με τα μικρά μυαλά ( Orchis anthropophora ), των οποίων τα λουλούδια έχουν τα σχήματα που υποδηλώνουν τα ονόματά τους, πιθηκάκια και αγοράκια. Orchis είναι ίσως τα πιο πολύχρωμα, με ποικίλες αποχρώσεις του λευκού, του ροζ και του μοβ. Τα μικρά άνθη τους είναι τοποθετημένα σε ένα σύμπλεγμα σε πυκνές αιχμές.

Προστατευόμενα είδη

Είναι επίσης υποχρεωτικό να θυμάστε ότι όλα τα πορτογαλικά είδη ορχιδέας προστατεύονται και απειλούνται με εξαφάνιση. Μην μαζεύετε τα λουλούδια, μην τα θαυμάζετε, μην τα φωτογραφίζετε, αλλά αφήστε τα πίσω για να επικονιαστούν και να εξασφαλίσουν τη συνέχιση της ύπαρξής τους. Μην ξεθάβετε επίσης τα φυτά, καθώς είναι πολύ εύθραυστα και δεν ευδοκιμούν σε βάζα. Καταλήγουν να πεθαίνουν.Βγείτε έξω, διασκεδάστε, αλλά να είστε υπεύθυνοι.

Φωτογραφίες: José Santos