Δέντρο της απογραφής.

Γνωστή για τις προσφορές του Magi a Ιησούς , a Μύρο και το θυμίαμα δεν είναι τίποτα περισσότερο από ρητίνες που εξάγονται από δύο είδη δέντρων και έχουν μια σειρά από φαρμακευτικές ιδιότητες, δηλαδή απολυμαντικές και αναλγητικές.

Το λιβάνι και η σμύρνα είναι μείγματα κόμμεων-ελαιών-ρητίνης, δηλαδή έχουν ενώσεις γλυκιδικής προέλευσης (κόμμεα) και ενώσεις που προέρχονται από χημικές οδούς λιπιδικής φύσης (ρητίνες και αιθέρια έλαια). Είναι αρωματικές ουσίες με πολλές εφαρμογές, που ιστορικά συνδέονται με τη θρησκευτική λατρεία, την αρωματοποιία και την παραδοσιακή ιατρική.

Συγκομιδή θυμιάματος.

Το Βασίλειο του Σαβά, η γενέτειρα του λιβανιού και του μύρου

Το μύρο προέρχεται από το Commiphora myrrha (Nees) Engl., και το λιβάνι λαμβάνεται από διάφορα είδη του γένους Boswellia (ιδίως του είδους Boswellia sacra Flueck ).

Τα φυτά που παράγουν αυτές τις εκκρίσεις είναι μικρά δέντρα που αναπτύσσονται σε ερημικές ή ημιερημικές περιοχές της Σομαλίας, της Ερυθραίας, της Αιθιοπίας, του Ομάν και της Υεμένης.

Στο παρελθόν, η τελευταία αυτή χώρα ονομαζόταν Αραβία Φελίξ, λόγω του τεράστιου πλούτου που παρήγαγε η εξόρυξη και το εμπόριο λιβανιού, και στην περιοχή αυτή τοποθετούν ορισμένοι ιστορικοί το αρχαίο Βασίλειο του Σαβά, το οποίο κυβερνούσε μια βασίλισσα που επισκέφθηκε τον βασιλιά Σολομώντα και του πρόσφερε θησαυρούς που δεν είχε δει ποτέ πριν ο Οίκος του Ισραήλ.

Για χιλιετίες, το λιβάνι ήταν ένα περιζήτητο προϊόν για όλους τους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στη Μέση Ανατολή και γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου, και από το νότιο τμήμα της Αραβικής Χερσονήσου ξεκίνησε η περίφημη διαδρομή του λιβανιού που κατέληγε στις θρυλικές αγορές της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας, του Χαλεπίου ή της Κωνσταντινούπολης.

Η προέλευση

Τα εδάφια 30:1-10 του βιβλίου της Εξόδου (Παλαιά Διαθήκη) έχουν οδηγίες για την κατασκευή και τη χρήση ενός θυσιαστηρίου για την καύση θυμιάματος: "Θα οικοδομήσετε επίσης ένα θυσιαστήριο από ξύλο ακακίας για να θυμιάσετε... Θα είναι ένα αιώνιο θυμίαμα που οι γενεές σας θα προσφέρουν μπροστά στον Κύριο".

Οι ορθόδοξες εκκλησίες, και ιδιαίτερα η Κοπτική Εκκλησία (που κατάγεται από την Αίγυπτο), χρησιμοποιούν πολύ θυμίαμα, το οποίο καίνε σε θυμιατήρια και τουρμπάνια- ο λευκός, πολύ αρωματικός καπνός του ανεβαίνει γρήγορα, μεταφέροντας τις προσευχές των πιστών και λειτουργώντας ως συμβολικός σύνδεσμος μεταξύ της Γης και του Ουρανού.

Αυτή η σύνδεση αναφέρεται στον Ψαλμό 141: "Κύριε, σε καλώ, βοήθησέ με γρήγορα! Άκουσε τη φωνή μου όταν σε καλώ! Άφησε την προσευχή μου να υψωθεί σαν θυμίαμα στην παρουσία σου".

"Η προσκύνηση των Μάγων", Domingos Sequeira, 1828

Το δώρο των Μάγων στον Ιησού

Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο αναφέρει, στο εδάφιο 2:11, ότι οι Μάγοι, καθοδηγούμενοι από ένα αστέρι (ορισμένοι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι μπορεί να ήταν ο κομήτης του Χάλεϊ) έφεραν στον Ιησού χρυσό, λιβάνι και σμύρνα.

Συμβολικές προσφορές που σχετίζονταν με τη φύση του Χριστού: χρυσός επειδή γεννήθηκε βασιλιάς του Ισραήλ- μύρο επειδή γεννήθηκε στην ανθρώπινη κατάσταση (το μύρο ήταν σύμβολο του πόνου)- λιβάνι επειδή γεννήθηκε Θεός.

Έκκριση θυμιάματος.

Λιβάνι

Στο Άγιο Όρος, μια κοινότητα ανδρικών μοναστηριών που υπάγεται άμεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης και αποτελεί αυτόνομη περιοχή εντός του ελληνικού κράτους (αυτονομία που χρονολογείται από τη βυζαντινή περίοδο), οι μοναχοί χρησιμοποιούν το θυμίαμα ως βασικό συστατικό για την παρασκευή ενός προϊόντος (που ονομάζεται επίσης λιβάνι) που έχει πολλαπλά αρώματα λόγω της ποικιλίας τωνσυστατικά που προστίθενται σε αυτό (αιθέρια έλαια, αρωματικά φυτά κ.λπ.).

Αυτό είναι το θυμίαμα που χρησιμοποιείται στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και μπορείτε να το αγοράσετε online μέσω της ιστοσελίδας του Αγίου Όρους.

Τα φυτά παράγουν λιβάνι, σμύρνα και άλλα κόμμεα από λάδι-ρητίνη για να προστατεύονται από τη θηρευτική δράση μικροοργανισμών (βακτήρια, μύκητες) ή μικρών ζώων (έντομα), αφού έχουν υποστεί τραύμα (πληγές) που επηρεάζουν τους βλαστούς τους.

Έτσι, το λιβάνι και το μύρο είναι προϊόντα που σταματούν τους παθογόνους μικροοργανισμούς και λόγω αυτών των απολυμαντικών και μικροβιοκτόνων ιδιοτήτων ο άνθρωπος χρησιμοποιεί αυτές τις φυτικές εκκρίσεις. Προκειμένου τα φυτά να παράγουν λιβάνι και μύρο σε μεγαλύτερες ποσότητες, ανοίγουν πληγές στους μίσχους, διεγείροντας την άμυνα του φυτού να παράγει εκκρίσεις που εμποδίζουν την είσοδο ασθενειών ή παρασίτων.

Στην Αραβική Χερσόνησο και σε άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής, το θυμίαμα καίγεται στο εσωτερικό των σπιτιών για να τα απολυμαίνει και να τα αρωματίζει, ενώ ο καπνός του χρησιμοποιείται επίσης για να αρωματίσει απευθείας το ανθρώπινο σώμα, φέρνοντας το θυμιατήρι κοντά στο σώμα και τα ρούχα.

Δείτε επίσης: Γνωρίστε το μαύρο λάχανο της Τοσκάνης Δέντρο μύρου.

Μύρο

Το μύρο είναι ένα φυτικό έκκριμα που συνόδευε το θυμίαμα από πολύ νωρίς και συχνά χρησιμοποιούνταν στην ιατρική ως απολυμαντικό και αναλγητικό.

Το Ευαγγέλιο κατά Μάρκο (15:23) μας λέει ότι κατά τη διάρκεια της αγωνίας του Ιησού Χριστού του προσφέρθηκε μύρο διαλυμένο σε κρασί, το οποίο ο Ιησούς αρνήθηκε- τα Ευαγγέλια του Λουκά και του Ιωάννη μας λένε ότι του προσφέρθηκε ξύδι, και το Ευαγγέλιο του Ματθαίου αναφέρει κρασί αναμεμειγμένο με χολή.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν το μύρο για να αρωματίζουν και να γεμίζουν το εσωτερικό των ανθρώπινων σωμάτων κατά τη διαδικασία της μουμιοποίησης.

Παρόλο που η αφυδάτωσή τους οφειλόταν στη χρήση νατρίου, στο οποίο τοποθετούνταν τα σώματα για περίπου 70 ημέρες, η λέξη μύρο συνδέεται ακόμη και σήμερα με τη διαδικασία απώλειας νερού, η οποία ετυμολογικά συνδέεται με το ρήμα mirrar, που σημαίνει χάνω βάρος, καταναλώνω τον εαυτό μου, definhar.

Η ιστορία σας

Υπάρχουν πολλές αναφορές στο μύρο στην Παλαιά Διαθήκη, όπως στο ποιητικό Άσμα Ασμάτων: "Ένα σακουλάκι μύρο είναι για μένα ο αγαπημένος μου, που αναπαύεται ανάμεσα στα στήθη μου ... Τι είναι αυτό που αναδύεται από την έρημο, σαν στήλες καπνού αρωματισμένες με λιβάνι και μύρο ... Πήγα στον κήπο μου, αδελφή μου, νύφη μου- μάζεψα το μύρο μου και το βάλσαμο μου ... Στέκομαι να ανοίξω στον αγαπημένο μου: τα χέρια μουΣτάζουν σμύρνα, τα δάχτυλά μου είναι σμύρνα... Τα χείλη της είναι κρίνα με σμύρνα που flui και ξεχειλίζει".

Ο Ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (23-79), συγγραφέας της μνημειώδους Φυσικής Ιστορίας, ενός από τα σημαντικότερα κλασικά έργα για τις χρήσεις των φυτών, των ζώων και των ορυκτών κατά την ελληνορωμαϊκή περίοδο, αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια των θριαμβευτικών δεσποτικών εκδηλώσεων των αυτοκρατόρων Βεσπασιανού και Τίτου (Βιβλίο Φυσικής Ιστορίας, XII-54), που πραγματοποιήθηκαν στη Ρώμη, τα βάλσαμα, που είχαν μεταφερθεί από την Παλαιστίνη ως μέρος τηςαυτοκρατορικά λάφυρα, και ότι κατατέθηκαν έτσι στο θησαυροφυλάκιο της πόλης.

Τα βάλσαμα ανήκουν στο είδος Commiphora gileadensis (L.) C.Chr., και παρήγαγε αυτό που ήταν ίσως το πιο ακριβό φυτικό προϊόν στην ιστορία: το βάλσαμο εμπορεύονταν σε διπλάσια τιμή από τον χρυσό.

Δείτε επίσης: Monstera

Στην Παλαιστίνη, η καλλιέργεια βάλσαμου περιοριζόταν στην Ιεριχώ και η εξαγωγή βάλσαμου ήταν μονοπώλιο μιας εταιρείας που είχε βασιλική προστασία.

Ο ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος αναφέρει ότι τα βαλσαμόδεντρα ήταν δώρα της βασίλισσας του Σαβά και ότι το έκκριμα που παρήγαγαν, καθώς και το ξύλο τους, χρησιμοποιούνταν για την παρασκευή βάλσαμων που πίστευαν ότι είχαν εξαιρετικές θεραπευτικές επιδράσεις στο σώμα και το μυαλό όσων τα δοκίμαζαν.

Μοναστήρι της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Sumela.

Η χρήση του μύρου στις τελετές της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας

Στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, το μύρο δεν αντιστοιχεί μόνο στο έκκριμα των δέντρων του γένους Commiphora.

Είναι όμως και η ονομασία που δίνεται στο χρίσμα που χρησιμοποιείται για τη βάπτιση και άλλες θρησκευτικές τελετές, στις οποίες συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα. Μια φορά τη δεκαετία στην Κωνσταντινούπολη, ο Πατριάρχης ετοιμάζει το χρίσμα για να διανεμηθεί στις ελληνικές εκκλησίες που είναι διασκορπισμένες σε όλο τον κόσμο.

Σήμερα, εκτός από τη χρήση του σε θρησκευτικές τελετές, το μύρο χρησιμοποιείται επίσης ως συστατικό σε αρώματα και ως στυπτικό και αντισηπτικό για τη θεραπεία πληγών, σε στοματικά διαλύματα και οδοντόκρεμες.

Διαβάστε επίσης: Χριστουγεννιάτικο δέντρο: μια πραγματική παράδοση που έφτασε τον 19ο αιώνα

Σας άρεσε αυτό το άρθρο; Τότε διαβάστε το περιοδικό μας, εγγραφείτε στο κανάλι Jardins στο Youtube και ακολουθήστε μας στο Facebook, το Instagram και το Pinterest.

---