Κοινά ονόματα: Ρεβίθια, ρεβίθια, ρεβίθια, φασόλια garbanzo και ρεβίθια.

Επιστημονική ονομασία: Cicer arietinum L. "Cicer" σημαίνει δύναμη, λόγω των εξαιρετικών διατροφικών ιδιοτήτων που του απέδωσε ο Πλίνιος- η ονομασία "arietinum" οφείλεται στην ομοιότητα του σχήματος του σπόρου με το κεφάλι του "arietino" (πρόβατο).

Πηγή: Χώρες νότια του Καυκάσου, μεταξύ Ελλάδας και Ιμαλαΐων.

Οικογένεια: Papionideae (Παλμοί).

Χαρακτηριστικά: Μικρό ποώδες φυτό, ύψους 20-60 εκατοστών, εφηβικό, αδενικό, με τάση να εξαπλώνεται παρά να αναπτύσσεται. Το φύλλο είναι ανοιχτό πράσινο ή γκριζοπράσινο, με "τρίχες" που περιέχουν αδένες που εκκρίνουν μια γλοιώδη ουσία το καλοκαίρι. Το λουλούδι είναι μονήρες, λευκό, ροζ ή μοβ. Τα άνθη αυτά ακολουθούνται από κοντούς, διογκωμένους λοβούς, που ο καθένας περιέχει δύο σπόρους.

Ιστορικά γεγονότα: Έχουν γίνει αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή της Μεσογείου, στην Αιθιοπία και στην Ινδία που χρονολογούνται από 5000-2000 χρόνια π.Χ. Επίσης στην Ιεριχώ έχουν γίνει ανασκαφές και έχουν ανακαλυφθεί απολιθωμένοι σπόροι που χρονολογούνται 9000 χρόνια πριν. Καλλιεργούνταν στην αρχαία Ελλάδα από την εποχή του Ομήρου με την ονομασία "Ερεβίνθος"- στην Αίγυπτο ήταν επίσης ιδιαίτερα πολύτιμος, αλλά η ύπαρξή του είναι γνωστή μόνο από τη χριστιανική εποχή. Στην Ιβηρική Χερσόνησο αυτό τοΟι μεγαλύτεροι παραγωγοί σιτηρών είναι η Ινδία (80%) και το Πακιστάν (5-10%), ενώ στην Ευρώπη είναι η Ισπανία με 2-3%. Στην Πορτογαλία η περιοχή που παράγει τα περισσότερα σιτηρά είναι η Alentejo, με περίπου 70% της παραγωγής.

Βιολογικός κύκλος: Ετήσια 110-140 (ημέρες).

Πιο διαδεδομένες ποικιλίες: Οι πιο ευρέως καλλιεργούμενες είναι: "Macrocarpum Jaub", "globosum Alef" (λευκοκίτρινη), "vulgare" (μαύρη), "Fuscum Alef" (κοκκινωπή-καφέ), "Ruthydospermum Jaub" (κόκκινοι κόκκοι), "Calia Italian" (καφέ), Kabuli Black" (μαύρη). Στην Πορτογαλία είναι γνωστές οι ακόλουθες ποικιλίες: "Chickpeas", "Chickpeas Especioso", "Chickpeas Minis Smooth" και "Chickpeas Black".

Βρώσιμο μέρος: Σπόροι (κόκκοι), διαμέτρου 8-10 mm, καταθλιπτικοί σφαιρικοί ή πεπλατυσμένοι, καστανόλευκοι ή κοκκινόμαυροι.

Περιβαλλοντικές συνθήκες

Έδαφος: Μεσαίας υφής (αμμοπηλώδης άργιλος, αμμοπηλώδης αργιλώδης άργιλος) ή ισχυρής (αργιλώδης άργιλος, αργιλώδης άργιλος), πλούσιο σε ασβεστόλιθο, καλά στραγγιζόμενο και βαθύ. Το pH πρέπει να είναι 6,0-7,5.

Κλιματική ζώνη: Ζεστό εύκρατο.

Θερμοκρασίες:

Βέλτιστο: 15-20 ºC

Ελάχιστο: -3 ºC

Μέγιστο: 40 ºC

Στάση ανάπτυξης: 0 ºC

Θερμοκρασία εδάφους: 5 ºC.

Έκθεση στον ήλιο: Πλήρες φως.

Σχετική υγρασία: Βέλτιστο: 60-70%.

Βροχοπτώσεις: 800-1000 mm/έτος ή 30-40 mm βροχής σε καθέναν από τους μήνες μετά τη σπορά έως 15 ημέρες πριν από τη συγκομιδή.

Γονιμοποίηση

Γονιμοποίηση: Η εφαρμογή της οργανικής ύλης πρέπει να γίνεται έγκαιρα. Η εφαρμογή κοπριάς αγελάδων και κοτόπουλων πρέπει να γίνεται τρεις μήνες πριν από τη σπορά. Ασβέστωση, σε περίπτωση εδάφους φτωχού σε αυτό το στοιχείο.

Πράσινη κοπριά: Μουστάρδα και χρένο.

Διατροφικές απαιτήσεις: 1:1:2 (φώσφορος άζωτο: κάλιο) + Ca και μαγνήσιο.

Τεχνικές και καλλιέργεια

Προετοιμασία εδάφους: Καλλιεργήστε το έδαφος με σβάρνα ή δίσκους σε βάθος 0,4-0,60 m, για να χαλαρώσετε και να διαβρώσετε το έδαφος.

Ημερομηνία φύτευσης/σποράς: Μάρτιος-Απρίλιος.

Τύπος φύτευσης/σποράς: Τοποθετήστε τους σπόρους (μπορούν να εμβολιαστούν με Rhizobium), απευθείας σε αυλάκια ή τάφρους. Οι σπόροι μπορούν να τοποθετηθούν σε ζεστό νερό 24 ώρες πριν από τη σπορά.

Βλαστική ικανότητα (έτη): 3 χρόνια.

Βλάστηση: Σε 3-15 ημέρες.

Βάθος: 2-3 cm ("τα ρεβίθια θέλουν να δουν τον ιδιοκτήτη τους να πηγαίνει σπίτι του").

Πυξίδα: 10-20 x 40-70 cm

Ενώσεις: Με χαρουπιές, αμυγδαλιές, συκιές, ελιές, αμπέλια, προυνοειδή και πομοειδή, αραβόσιτο, φασόλια και κολοκυνθοειδή.

Περιστροφή: Θα πρέπει να απέχουν μεταξύ τους 4-5 χρόνια και να παρεμβάλλονται με σιτηρά (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη), ηλίανθο και αραβόσιτο.

Θλίψεις: Sachas και mondas, ελαφρύς σωρός.

Πότισμα: Σταγόνα με τη σταγόνα.

Εντομολογία και φυτοπαθολογία

Παράσιτα: Αφίδες, σκαθάρια, μύγες, σκώροι σιτηρών, πουλιά (περιστέρια και κορυδαλλοί), κουνέλια.

Ασθένειες: Φουζάριο, κηλίδωση φύλλων, ωίδιο και ριζοκτονία (μύκητας).

Ατυχήματα: Ευαίσθητο στον παγετό (στην αρχή), στο χαλάζι και στους ισχυρούς ανέμους.

Συγκομιδή και χρήση

Πότε συγκομίζεται: Από τον Ιούλιο έως τον Αύγουστο, όταν οι σπόροι είναι ξανθοί και πρόκειται να στεγνώσουν.

Παραγωγή: 400-3000 Kg/ha.

Συνθήκες αποθήκευσης: Αφού στεγνώσουν σε ξηρό και αεριζόμενο περιβάλλον, μπορούν να διαρκέσουν 2-3 χρόνια.

Διατροφική αξία: Πλούσιο σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, μεταλλικά άλατα (ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο), βιταμίνες (B1, B2, PP), ενεργειακή αξία, εύκολη πέψη.

Χρήσεις: Διάφορα γαστρονομικά πιάτα όπως μπακαλιάρος, ράντζο κ.α. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για ζωοτροφές (ολόκληρο το φυτό), παχαίνοντας τα ζώα και επηρεάζοντας την παραγωγή και την καλή ποιότητα του γάλακτος.

Φωτογραφίες: Pedro Rau